The "best of" Henri Cartier-Bresson.

Henri Cartier-Bresson, Simiane-la-Rotonde, Francja, 1969. Odbitka z 1070 roku.

Odbitka żelatynowo-posrebrzana naklejona na kartonie, 70 x 99,6 cm.
Musée d'Art moderne de la Ville de Paris
© Henri Cartier-Bresson / Magnum Photos

Henri Cartier -Bresson, Siena, Wlochy, 1933. Odbitka z 1970 roku.

Odbitka żelatynowo-posrebrzana naklejona na kartonie, 90 x 70 cm.
Musée d'Art moderne de la Ville de Paris
© Henri Cartier-Bresson / Magnum Photos

Dzisiaj wieczorem zostanie otwarta wystawa Henri Cartier-Bressona w Musée d’Art Moderne de la Ville de Paris (Muzeum Sztuki Nowoczesnej Miasta Paryża). Przed chwilą zamknęły się drzwi muzeum za ostatnimi wychodzącymi dziennikarzami zaproszonymi na otwarcie prasowe. Te « intymne » inauguracje wystaw dla prasy i osób zawodowo związanych z krytyką sztuki są wyjątkowymi momentami kiedy muzeum jest prawie puste i można obejrzeć wystawę w największym spokoju i skupieniu. Prawdziwy przywilej, który szczerze doceniam od wielu lat.
Sama wystawa zatytułowana « L’imaginaire d’après nature » (« Świat wyobraźni według natury ») jest rekonstrukcją wystawy Henri Cartier-Bressona otwartej w Muzeum Sztuki i Historii we Fribourgu w roku 1975. Uświetniała ona pierwsze Międzynarodowe Triennale Fotografii. Fotograf zaprezentował podówczas 70 starannie wybranych fotografii formatu 70 x 90 cm. Parę lat później, w roku 1982 kompletny zestaw obrazów zaprezentowanych publiczności w 1975 roku stał się własnością paryskiego muzeum. Nazywany często « okiem wieku », Henri Cartier-Bresson podarował je placówce kulturalnej w podziękowaniu za zorganizowanie mu dwóch kolejnych wystaw retrospektywnych : w roku 1980 wystawy fotografii, rok później wystawy rysunku. Jak powszechnie wiadomo pok koniec lat 70. ubiegłego wieku wybitny fotograf oddalił się od fotografii na rzecz rysunku. Zaprezentowane fotografie są osobistym wyborem twórcy, powstały na przestrzeni niemalże półwiecza. « Najmłodsza » pochodząca z 1974 roku jest portretem Jacquesa Prévert’a, « najstarsza » wykonana w 1929 roku jest widokiem La Villette w Paryżu.
Genialny fotograf był zarówno bystrym obserwatorem swoich czasów, chronikarzem dnia codziennego jak i wrażliwym portrecistą. Osobiście najbardziej zainteresowałam się obrazem noszącym tytuł « Wernisaż wystawy 72 w Grand Palais ». Kordon policji hamuje gwałtowne manifestacje. Była to wystawa « 12 lat sztuki współczesnej we Francji : 1960-1972 » zorganizowana przez Georges’a Pompidou.

Fragment mojej rozmowy z Danielem Burenem na ten temat :

"W roku 1972 odmówił pan uczestnictwa w wystawie "Dwanaście lat sztuki współczesnej we Francji", która odbyła się w Grand Palais. Jakie były motywy pana decyzji ?

W roku 1972 roku środowisko artystyczne w Paryżu było jeszcze pod wpływem wydarzeń maja 1968 r. Wystawa, o której pani mówi, była organizowana przez Pompidou. Był on najbardziej aktywny w 1968 r. i to głównie on przyczynił się do unicestwienia maja tego roku. Z tego powodu wielu zaproszonych artystów odmówiło uczestnictwa w wystawie. Później została ona nazwana "wystawą Pompidou". W trakcie jej trwania odbywały się liczne manifestacje protestujące."

(Mój wywiad z Danielem Burenem « B jak Buren » był opublikowany w n° 10 (18) Arteonu w październiku 2001).

Bywa tak, że w życiu kulturalnym i politycznym ślady pewnych wydarzeń bywają maskowane. Tak było też w przypadku tej nieszczęsnej wystawy w 1972 roku.

Ale wróćmy do Henri Cartier-Bressona :
« W fotografii najmniejsza rzecz może stać się wielkim tematem, mały ludzki detal może stać się leit-motiwem. Widzimy i kierujemy spojrzenie w formie świadectwa otaczającego nas świata i to fotografowane wydarzenie prowokuje organiczny rytm form. » (fragment tekstu opublikowany w « Images à la Sauvettes », wydawnictwo Verve, 1952).

Henri Cartier-Bresson
L’imaginaire d’après nature
19 czerwca – 13 września 2009
Musée d’Art moderne de la Ville de Paris
11, avenue du Président Wilson
75016 Paris
33 (0)1 53 67 40 00
www.mam.paris.fr